معرفی ترمووود
چوب یکی از مصالح مورد علاقه بشر در طی دوران بوده ، اما معایبی همچون پوسیدگی، عدم مقاومت در برابر حشرات، عمر مفید کم، مقاومت فشاری و کششی کم استفاده از این کالا را محدود نمود. اما در نهایت بشر به این نکته پی برد که حرارت و سوزاندن سطح چوب، آن را در برابر شرایط محیطی مقاوم می سازد و از دوران باستان این روش برای افزایش مقاومت چوب هایی که در معرض شرایط محیطی فرار داشتند مورد استفاده قرار گرفت.
مطالعه علمی تیمار حرارتی چوب اولین بار در دهه 1930 انجام گرفت. گسترده‌ترین و کامل‌ترین پژوهش‌ها را انجمن ترمووود فنلاند (VTT) انجام داد. در نتیجه‌ی این تحقیقات انجمن
ترمووود فنلاند روشی برای تیمار حرارتی چوب ابداع نمود که با نام
ترمووود شناخته میشود. انجمن ترمووود فنلاند با همکاری صنایع محصولات چوبی فنلاند فرایند تیمار حرارتی چوب را در مقیاس صنعتی توسعه داده و مجوز اجرای فرایند ترمووود را به شرکت‌های عضو میدهد.لازم به ذکر است شرکت Storaenso فنلاند یکی از بزرگترین و معتبرترین اعضای گروه ترمووود در فنلاند می باشد.
ترمووود روشی بر پایه و اساس دو عامل مهم است حرارت و بخار. در این روش به طور خلاصه با کمک این دو عامل تا حد بسیار زیادی نواقص و معایب چوب را برطرف می نماید. در روش ترمووود، چوب با حرارت 180-215 درجه سانتی گراد همراه با بخار و گردش هوا خشک می شود، مغز چوب پس از رسیدن به این دما، به مدت 2 الی 3 ساعت در این دما باقی می ماند. در این فرآیند از هیچگونه ماده شیمیایی استفاده نمی شود.
استفاده از بخار در فرآیند ترمووود ویژگی‌های شیمیایی چوب را تغییر میدهد. در نتیجه فرایند ترمووودرنگ چوب تیره می‌گردد و توزیع رطوبت در چوب یکنواخت میشود و خاصیت عایق حرارتی آن نیز بهبود می یابد. در تیمار حرارتی ترمووود چوب در مقابل پوسیدگی مقاوم می گردد؛ همچنین بیشتر ویژگی‌های نامطلوب چوب تا حد زیادی از بین میرود. دمای بالایی که به ترمووود اعمال میشود باعث شکسته شدن زنجیره های سلولزی و تجزیه اسیدها و خروج عمده رزین چوب میشود و محیط را برای رشد ریز ارگانیسم‌ها و حشرات و انواع قارچ و کپک نامناسب می‌سازد.
در فرآیند
ترمووود، نخست با اعمال گرمای بالا رطوبت چوب به صفر می‌رسد و در آخرین مرحله از فرآیند با اعمال رطوبت به حدود ۴ تا ۶ درصد می‌رسد. حاصل این رطوبت‌دهی نهایی افزایش مقاومت چوب
ترمووود در برابر تاب برداشتن، تغییر ابعاد و جا به جا شدن است.
انواع ترمووودنرم چوب ها:
اغلب
از درختان سوزنی برگ مانند کاج یا صنوبر بدست می آیند. درختان کاج فنلاند
از بهترین انواع چوب های کاج در جهان هستند، زیرا شرایط اقلیمی خاص منطقه
نیمه قطبی فنلاند به گونه ای است که زمستان های بلند و تابستان های کوتاه
دارد و درختان تنها دوماه از سال فرصت رشد دارند؛ رطوبت خاک بسیار بالاست و
در تابستان ها در شرایط ایده آلی برای یک جنگل قطبی وجود دارد. به علت
کوتاه بودن تابستان درختها فقط فرصت دارند به سمت آفتاب و مستقیم حرکت
کنند؛ در نتیجه درختان بسیار صاف و مستقیم به طور عمودی رشد می کنند. این
امر باعث می شود درختان کاج فنلاندی بسیار مناسب برای تهیه الوار باشند.
سخت چوب ها:
چوب
های مربوط به درختان پهن برگ هستند که مشهورترین آنها چوب ون یا اش است.
این درختان در زمستان برگریز هستند و در بهار برگ های جدید آن ها رشد می
کند. این چوب ها دارای دانسیته (چگالی) یا فاصله مولکولی کمتری هستند و به
علت نداشتن گره های مرکزی از بافت خاصی برخوردارند که بسیار زیباست.
گونه های چوب:
در
فنلاند،گونه های مورد مصرف تیمار حرارتی شامل کاج (Pinus sylvestris) ،
نوئل (Picea abies)توس (Betula pendula) ، صنوبر (Populus tremula) هستند.
به علاوه یک سری تجربیاتی نیز در مورد تیمار کاج رادیاتا (Pinus radiata)
زبان گنجشک (Fraxinus excelsior) ،لاریکس ( (Larix sibirica ، توسکا (Alnus
glutinosa) ، راش (Fagus silvatica) و اکالیپتوس بدست آمده است.
چوب ترمووود مناسب نمای چوبی و کف چوبی:
نرم
چوبها (Soft wood) به علت سبکی، ارزانی و داشتن بافت زیبا اگر ترمو شده
باشند و شرایط چوب ترمو را داشته باشند برای نمای چوبی ساختمان بسیار مناسب
هستند. سخت چوبها به علت بافت خاصشان بسیار زیبا هستند و نماهای چوبی چشم
نواز ایجاد می کنند، اما به علت قیمت بالا و وزن بیشتر نسبت به چوبهای Soft
کمتر در نماهای چوبی کاربرد دارند. این چوبها برای کف سازی یا دکینگ
(Decking) چوبی و نیز در محل های پرتردد بسیار توصیه می شوند.کاربرد چوبهای
ترمو گونه های hard یا soft در نماهای چوبی بستگی ویژه به طرح دارند و
معماران ساختمان تعیین کننده ترین افراد در انتخاب گونه چوبی مناسب برای
نمای چوبی می باشند.
مزایا و معایب ترمووود
مزایای ترموود : - مقاومت بالا و طولاني در برابر سايش و شرايط جوي مختلف
- نصب آسان و سريع
- قابليت برش هلالي جهت محل هاي قوس دار
- شستشو و نگهداري آسان
- عایق حرارتی عالی
- وزن کم
- بدون تاثیر مخرب بر سلامت انسان
- بافت خالص و یکنواخت
- رنگ زیبا
- مقاوم در برابر پوسیدگی و حمله حشرات
- فاقد صمغ، خلوص و یکنواختی
معایب چوب ترمو (ترمو وود) :
- کاهش مقاومتهای مکانیکی در چوب ترمو
-
عدم مقاومت به اشعه ماورای بنفش آفتاب: درصورت عدم استفاده از رنگها و
پوششهای پیگمنت دار، چوب ترموی مورد استفاده در فضای بیرون ساختمان آسیب
دیده، تغییر رنگ میدهد و خاکستری میشود. پدیده خاکستری رنگ شدن در چوب ترمو
حتی گاهی اوقات سریعتر از چوب فرآوری نشده صورت می گیرد که این امر لزوم
رنگ شدن چوب ترمو را اثبات مینماید.
رده بندی استاندارد تیمار ترمووود
ترمو-اس (Thermo-S)
حرف
S درThermo-S از واژه Stability به معنی پایداری و ثبات گرفته شده است.
این ثبات علاوه بر شکل ظاهری در کاربردهای نهایی این کلاس چوب ترمووود
اهمیت کلیدی دارد. محصولات ترمووود کلاس S بسته به رطوبت محیط ممکن است از ۶
تا ۸ درصد تغییر ابعاد به صورت تورم یا افت حجم داشته باشند. محصولات این
کلاس ترمووود از دوام نسبتاً مناسبی نیز برخوردارند و با استاندارد EN 113
مطابقت دارند. به عبارتی مقاومت چوبهای ترمو-اس در برابر پوسیدگی الزامات
کلاس 3 را برآورده می‌سازد.
کاربرد انواع متفاوت الوارهای ترمووود کلاس S مطابق جدول زیر توصیه میشود:
| ترمووود سافت وود Thermo-S | ترمووود هارد وود Thermo-S |
| اجزای ساختمانی
مبلمان محیط های خشک
مبلمان داخلی
مبلمان باغ
میز سونا
اجزای در و پنجره | مبلمان
تزیینات نمای چوبی (کلدینگ)
کف چوبی (دکینگ)
کف‌پوش
سونا
مبلمان باغ |
ترمو-دی (Thermo-D)
حرف
D در Thermo-D از واژه Durability یا دوام گرفته شده است. دوام
زیست‌شناختی علاوه بر حفظ شکل ظاهری در کاربردهای نهایی این کلاس چوب
ترمووود اهمیت کلیدی دارد. محصولات ترمووود کلاس D بسته به رطوبت محیط ممکن
است از 5 تا 6 درصد تغییر ابعاد به صورت تورم یا افت حجم داشته باشند.
محصولات این کلاس ترمووود از دوام نسبتاً مناسبی نیز برخوردارند و با
استاندارد EN 113 مطابقت دارند. مقاومت چوبهای ترمو-اس در برابر پوسیدگی
الزامات کلاس 2 را برآورده می‌سازد.
کاربرد انواع متفاوت الوارهای ترمووود کلاس D مطابق جدول زیر توصیه میشود:
| ترمووود سافت وود Thermo-D | ترمووود هارد وود Thermo-D |
| نمای چوبی (کلدینگ)
درهای بیرونی
پنجره‌های کرکره‌ای
ساختمان‌های طبیعی
مبلمان حمام و سرویس بهداشتی
مبلمان سونا
کف چوبی (دکینگ) کف‌پوش
مبلمان باغ | برای تمام مصارف مشابه نوع Sاست. اگر مصرف‌کننده به دنبال رنگ‌های تیره تر باشد می‌توان از چوبهای ترمووود کلاس D استفاده کرد. |